СУЧАСНІ ПІДХОДИ ЩОДО ОРТОПЕДИЧНОГО ЛІКУВАННЯ ЧАСТКОВОЇ АДЕНТІЇ (ОГЛЯД ЛІТЕРАТУРИ)

Автор(и)

  • А.Б. Бойків Тернопільський національний медичний університет імені І.Я. Горбачевського МОЗ України

DOI:

https://doi.org/10.35220/2523-420X/2025.2.23

Ключові слова:

часткова адентія, ортопедичне лікування, знімні протези, імплантологія, якість життя, функціональна реабілітація

Анотація

Часткова адентія – одна з найпоширеніших стома- тологічних проблем, що не тільки порушує жувальну функцію й естетику, але істотно впливає на якість життя пацієнтів. Сучасна наукові дослідження роз- глядають втрату зубів не лише як клінічну патологію, а як комплексне явище, яке має соціальні, психологічні та функціональні наслідки. У дослідженнях підкрес- люється важливість індивідуального сприйняття часткової адентії: у пацієнтів погіршується рівень самооцінки, знижується соціальна активність та задоволення від прийому їжі. Погіршення орофаціаль- них функцій (жування, артикуляції, міміки) при част- ковій втраті зубів призводить до змін у харчовій пове- дінці та навіть у когнітивній активності. Особливо чутливими до цього є літні люди та особи з супутніми системними захворюваннями, такими як паркінсонізм чи діабет. У демографічному контексті часткова адентія має нерівномірний розподіл. Дослідження, проведені в різних країнах демонструють зв’язок між частковою втратою зубів та соціоекономічним статусом, освітою, віком і статтю. Такі дані фор- мують запит на диференційований підхід до орто- педичного лікування з урахуванням не лише клінічних, а й соціальних чинників. З урахуванням наведеного, ортопедичне лікування часткової адентії має розгля- датися не лише як технічна заміна втрачених зубів, а як інтегрована медична, соціальна та функціональна стратегія, спрямована на відновлення повноцінного життя пацієнта. Це й обумовлює необхідність сис- тематичного аналізу сучасних підходів до лікування з позиції доказової медицини, біомеханіки, імпланто- логії та технологій знімного протезування при част- ковій адентії. Мета роботи. Узагальнення сучасних підходів до ортопедичного лікування часткової аден- тії на основі аналізу наукових публікацій. Матеріали та методи. Проведено аналіз публікацій баз даних Scopus, PubMed з використанням комбінації ключових слів: «часткова адентія», «ортопедичне лікування», «знімні протези», «імплантологія», «якість життя», «функціональна реабілітація». Критерії пошуку пороках – 2017–2025 рр. Журнали та дисертаційні роботи, присвячені питанням клінічної стоматології, ортопедичної стоматології, соціальної медицини були опрацьовані для пошуку відповідних публікації.

Посилання

Suwanarpa, K., Hasegawa, Y., Paphangkorakit, J., Pitiphat, W., Hori, K., & Ono, T. (2024). Development of the food acceptance questionnaire for Thai partial and complete edentulism. Nutrients, 16(10). https://doi.org/10.3390/nu16101432

Olivieri, Q., Maniewicz, S., Chebib, N., Mojon, P., & Müller, F. (2025). The preferred chewing side in partially edentulous patients is more related to residual dentition than hemispheric laterality. Journal of Oral Rehabilitation. https://doi.org/10.1111/joor.13955

Corsalini, M., Rapone, B., Cagnetta, G., Carossa, M., Sportelli, P., De Giacomo, A., Laforgia, A., & Di Venere, D. (2020). Orofacial functions and chewing efficiency in elderly patients with Parkinson’s disease rehabilitated with removable prostheses. Open Dentistry Journal, 14(1), 13–18. https://doi.org/10.2174/1874210602014010013

Berard, A., & Zhou, C. (2024). Cognitive decline and dental function: A bidirectional relationship. International Journal of Geriatric Psychiatry, 39(2), 187–194. https://doi.org/10.1080/19424396.2023.2289696

Al-Angari, S. S., AlShamrani, A. S., Alhamdan, R. S., Aldosari, H. S., & AlSwayyed, S. A. (2021). Patterns of partial edentulism in the Riyadh population. The Saudi Dental Journal, 33(2), 88–93. https://doi.org/10.1016/j.sdentj.2020.05.002

Gopal, V., & Subhashree, R. (2020). Gender variation in Kennedy’s classification among edentulous patients. Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology, 14(4), 1265–1270. https://doi.org/10.37506/ijfmt.v14i4.12489

Refaat, M. M., Al-Shareeda, N. A., & Hussain, A. M. (2020). The incidence of different removable partial denture cases related to age, gender and arch in a distinct population in Iraq. Annals of Tropical Medicine and Public Health, 23(13), Article 231345. https://doi.org/10.36295/ ASRO.2020.231345

Baig, M. R., Akbar, J. H., Qudeimat, M., & Omar, R. (2018). Effects of impression material, impression tray type, and type of partial edentulism on the fit of cobalt- chromium partial denture frameworks on initial clinical insertion: A retrospective clinical evaluation. International Journal of Prosthodontics, 31(2), 120–123. https://doi.org/10.11607/ijp.5495

Baig, M. R., Qudeimat, M., & Omar, R. (2019). Assessment of factors affecting partial removable dental prostheses framework fit: A clinical prospective study. International Journal of Prosthodontics, 32(6), 497–502. https://doi.org/10.11607/ijp.6240

Benyahia, H., El Benaissi, A., Bahij, L., Merzouk, N., & Regragui, A. (2023). Impression techniques in removable partial denture: Epidemiological study. Tunisie Medicale, 101(1), 41–46.

Menini, M., Dellepiane, E., Deiana, T., Fulcheri, E., Pera, P., & Pesce, P. (2022). Comparison of bone-level and tissue-level implants: A pilot study with a histologic analysis and a 4-year follow-up. International Journal of Periodontics and Restorative Dentistry, 42(4), 535–543. https://doi.org/10.11607/prd.4990

Fridenberg, N., Tagger-Green, N., Katz, M., & Levartovsky, S. (2025). Assessment of complications in adjacent natural teeth compared to contralateral teeth in single posterior implant cases. Scientific Reports, 15(1), Article 2136. https://doi.org/10.1038/s41598-025-86076-x

Hadzik, J., Kubasiewicz-Ross, P., Nawrot-Hadzik, I., Gedrange, T., Pitulaj, A., & Dominiak, M. (2021). Short (6 mm) and regular dental implants in the posterior maxilla: 7-years follow-up study. Journal of Clinical Medicine, 10(5), Article 940. https://doi.org/10.3390/jcm10050940

Pardo-Zamora, G., Ortiz-Ruíz, A. J., Camacho- Alonso, F., Martínez-Marco, J. F., Molina-González, J. M., Piqué-Clusella, N., & Vicente-Hernández, A. (2021). Short dental implants (≤8.5 mm) versus standard dental implants (≥10 mm): A one-year post-loading prospective observational study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(11), Article 5683. https://doi.org/10.3390/ijerph18115683

Mozaffari, A., Ghaffari, A., Nikbin, M., & Mobini, M. (2019). Age-related alteration in the lateral wall thickness of the maxillary sinus in partially or completely edentulous posterior maxilla: A cone-beam computed tomography study. Dental Hypotheses, 10(4), 91–96. https://doi.org/10.4103/denthyp.denthyp_16_19

Zhou, Z., & Lin, C. (2020). Satisfaction with digital vs conventional removable partial dentures: A randomized trial. Prosthetics and Orthotics International, 44(6), 405–412. https://doi.org/10.1007/s00784-021-03827-6

Sathasivasubramanian, S., Venkatasai, P. M., Divyambika, C. V., Mandava, R., Jeffrey, R., Jabeen, N. A. N., & Kumar, S. S. (2017). Masseter muscle thickness in unilateral partial edentulism: An ultrasonographic study. Journal of Clinical Imaging Science, 7(1), Article 44. https://doi.org/10.4103/jcis.jcis_50_17

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-07-07

Як цитувати

Бойків, А. (2025). СУЧАСНІ ПІДХОДИ ЩОДО ОРТОПЕДИЧНОГО ЛІКУВАННЯ ЧАСТКОВОЇ АДЕНТІЇ (ОГЛЯД ЛІТЕРАТУРИ). Інновації в стоматології, (2), 140–143. https://doi.org/10.35220/2523-420X/2025.2.23